Điện mặt trời có dùng được ban đêm không là mối quan tâm chung của nhiều người khi cân nhắc đầu tư hệ thống năng lượng sạch. Trong thực tế, công nghệ lưu trữ bằng pin và cơ chế hòa lưới thông minh đã giúp hệ thống này duy trì khả năng cung cấp điện ổn định suốt ngày đêm. Dù không tạo ra điện khi trời tối, nhưng hệ thống vẫn hoạt động nhờ điện tích trữ hoặc từ điện lưới. Đây là bước tiến lớn giúp điện mặt trời trở thành giải pháp khả thi cho các hộ gia đình.
Điện mặt trời có dùng được ban đêm không?
Điện mặt trời có dùng được ban đêm không là thắc mắc phổ biến khi cân nhắc đầu tư hệ thống năng lượng. Câu trả lời là Có, nhưng còn tùy thuộc vào cấu hình kỹ thuật.
Hệ thống điện mặt trời dùng được ban đêm khi có trang bị pin lưu trữ điện hoặc kết hợp hòa lưới thông minh. Vào ban ngày, các tấm pin hấp thụ ánh nắng để tạo ra điện. Lượng điện dư thừa được lưu lại trong pin hoặc đưa lên lưới điện quốc gia. Đến ban đêm, khi mặt trời không còn chiếu sáng, hệ thống sẽ tự động lấy điện từ pin lưu trữ hoặc từ lưới để cấp cho thiết bị sinh hoạt.
Nếu hệ thống không có pin và chỉ sử dụng hòa lưới đơn thuần, bạn vẫn có thể dùng điện vào ban đêm, nhưng điện đó sẽ là từ lưới điện quốc gia chứ không phải từ năng lượng mặt trời. Vì vậy, để dùng hoàn toàn điện mặt trời cả ngày lẫn đêm, cần đầu tư hệ thống tích hợp lưu trữ hoặc hybrid phù hợp với nhu cầu.
Khi nào điện mặt trời có thể dùng vào ban đêm?
Để biết điện mặt trời có dùng được ban đêm không, cần hiểu rõ các điều kiện kỹ thuật giúp hệ thống hoạt động ổn định ngoài giờ có nắng.
Có hệ thống pin lưu trữ
Pin lưu trữ giúp tích trữ điện từ ban ngày để dùng cho ban đêm. Đây là giải pháp phổ biến và hiệu quả trong các khu vực không kết nối lưới điện hoặc muốn tự chủ hoàn toàn về nguồn điện. Nhờ pin, người dùng có thể sử dụng điện mặt trời liên tục bất kể thời gian trong ngày.
Có hệ thống hybrid (kết hợp pin và hòa lưới)
Hệ thống hybrid vừa hòa lưới vừa lưu trữ điện. Khi điện mặt trời tạo ra dư thừa, một phần đưa vào pin, phần còn lại hòa lưới. Khi không có nắng, hệ thống sẽ tự chuyển sang sử dụng pin hoặc lưới, đảm bảo nguồn điện ổn định. Đây là giải pháp linh hoạt và phù hợp với nhiều mô hình sử dụng.
Có hợp đồng bán điện cho EVN
Với hệ thống hòa lưới có đo đếm hai chiều, người dùng có thể ký hợp đồng bán điện cho EVN. Ban ngày, điện dư được đẩy lên lưới. Ban đêm, người dùng có thể lấy lại lượng điện tương ứng đã bán ra để sử dụng. Dù không có pin, điện mặt trời vẫn được dùng gián tiếp vào ban đêm qua lưới điện quốc gia.
Khi nào điện mặt trời không dùng được ban đêm?
Không phải lúc nào điện mặt trời cũng hoạt động vào ban đêm. Một số trường hợp dưới đây khiến hệ thống mất khả năng cấp điện khi trời tối.
Hệ thống chỉ hòa lưới, không pin
Hệ thống hòa lưới không có pin lưu trữ chỉ hoạt động khi có ánh nắng mặt trời. Vào ban đêm, khi tấm pin không tạo ra điện, toàn bộ nguồn điện sẽ phụ thuộc vào lưới điện quốc gia. Trong tình huống mất điện lưới vào ban đêm, hệ thống hoàn toàn ngưng hoạt động. Đây là cấu hình phổ biến tại các hộ gia đình chỉ cần tiết kiệm chi phí ban ngày.
Không có thiết bị lưu trữ, không kết nối lưới
Nếu hệ thống điện mặt trời độc lập không có thiết bị lưu trữ và cũng không kết nối lưới điện, người dùng chỉ có thể sử dụng điện vào ban ngày. Khi mặt trời lặn, toàn bộ hệ thống ngừng cung cấp điện do không còn nguồn thay thế. Đây là cấu hình rủi ro cao và chỉ phù hợp với nhu cầu sử dụng giới hạn theo khung giờ có nắng.
Ưu và nhược điểm khi dùng điện mặt trời ban đêm
Việc sử dụng điện mặt trời vào ban đêm phụ thuộc vào công nghệ lưu trữ và hệ thống vận hành. Dưới đây là những lợi ích và hạn chế bạn nên biết.
Ưu điểm
Điện mặt trời có dùng được ban đêm mang lại nhiều giá trị thiết thực khi hệ thống được đầu tư đúng cách.
– Giảm phụ thuộc vào điện lưới, đặc biệt hữu ích khi xảy ra mất điện ban đêm.
– Chủ động nguồn điện cho sinh hoạt và sản xuất ngoài giờ cao điểm.
– Tối ưu chi phí điện dài hạn, giảm áp lực hóa đơn hằng tháng.
– Bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính.
– Nâng cao giá trị bất động sản nhờ hệ thống điện hiện đại.
Nhược điểm
Bên cạnh những lợi ích, vẫn tồn tại một số mặt hạn chế khi dùng điện mặt trời vào ban đêm.
– Chi phí đầu tư ban đầu cao do phải trang bị pin lưu trữ hoặc hệ hybrid.
– Tuổi thọ của pin giới hạn, cần thay thế sau khoảng 5–10 năm.
– Dung lượng lưu trữ dễ thiếu hụt nếu không tính toán kỹ.
– Tăng độ phức tạp trong thiết kế và lắp đặt hệ thống.
– Bảo trì và giám sát hệ thống yêu cầu kỹ thuật chuyên sâu hơn.
Lựa chọn hệ thống phù hợp để dùng được ban đêm
Muốn sử dụng điện mặt trời vào ban đêm ổn định và hiệu quả, người dùng cần lựa chọn hệ thống phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế.
Hệ thống có pin lưu trữ
Hệ thống này sử dụng pin để lưu trữ phần điện năng dư thừa vào ban ngày. Vào ban đêm, điện từ pin được chuyển đổi để cung cấp cho các thiết bị trong nhà. Đây là giải pháp chủ động, giúp người dùng không bị phụ thuộc vào điện lưới, phù hợp với các khu vực thường xuyên mất điện hoặc không có kết nối lưới điện quốc gia.
Hệ thống hybrid (vừa có pin vừa hòa lưới)
Hệ thống hybrid cho phép người dùng kết hợp giữa lưu trữ điện bằng pin và sử dụng điện từ lưới quốc gia. Ban ngày, điện mặt trời cung cấp cho các thiết bị và sạc vào pin. Khi trời tối, hệ thống tự động chuyển sang dùng pin hoặc điện lưới tùy theo tình trạng tiêu thụ. Mô hình này linh hoạt, tiết kiệm và đảm bảo nguồn điện liên tục.
Hệ thống hòa lưới có đo đếm hai chiều
Đây là hệ thống kết nối trực tiếp với lưới điện, có cơ chế bán điện dư cho EVN vào ban ngày và mua điện ngược lại vào ban đêm. Nếu ký hợp đồng đo đếm hai chiều, người dùng có thể tối ưu hóa chi phí điện sinh hoạt. Tuy nhiên, để dùng được điện vào ban đêm, hệ thống này vẫn cần đến điện lưới, không phù hợp với các khu vực biệt lập hoặc thiếu ổn định về hạ tầng điện.
Điện mặt trời có dùng được ban đêm không phụ thuộc vào cấu hình hệ thống và khả năng tích trữ điện. Với giải pháp lưu trữ năng lượng và công nghệ hòa lưới, người dùng hoàn toàn có thể yên tâm về hiệu suất sử dụng. Việc hiểu rõ cơ chế vận hành sẽ giúp tối ưu hóa chi phí và khai thác nguồn điện sạch một cách hiệu quả. Đây là hướng đi thông minh để xây dựng cuộc sống tiết kiệm, chủ động và thân thiện với môi trường trong thời đại hiện nay.